Tiếng ồn do trẻ em chơi đùa ngoài hành lang tại các khu chung cư đang trở thành vấn đề gây tranh cãi, làm phát sinh xung đột giữa các cư dân. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng tới sinh hoạt cá nhân mà còn cho thấy những bất cập trong thiết kế không gian sống đô thị.
Vào khoảng 21h mỗi tối, chị Hoàng Duyên, cư dân tại một chung cư ở quận Hoàng Mai, Hà Nội, thường bị đánh thức bởi tiếng la hét và tiếng bóng đập ngoài cửa do nhóm trẻ chơi đùa ngoài hành lang. Con trai chị, mới bốn tháng tuổi, thường bị giật mình tỉnh giấc. Dù đã nhiều lần góp ý, chị chỉ nhận lại sự phàn nàn hoặc bị xem là “khó tính”. Sau thời gian dài chịu đựng, chị buộc phải bán căn hộ để chuyển xuống tầng thấp hơn, nơi có ít trẻ em sinh sống.
Tình trạng này không chỉ xảy ra với chị Duyên. Bà Nguyễn Thị Trình, 70 tuổi, cư dân tại huyện Đông Anh, cũng cho biết tiếng ồn từ hành lang đã trở thành nỗi ám ảnh. Căn hộ bên cạnh được cho thuê làm lớp giữ trẻ khiến cả ngày lẫn đêm, bà liên tục phải chịu đựng tiếng khóc, la hét và tiếng đập cửa. Mặc dù đã nhiều lần phản ánh tới ban quản lý và chính quyền địa phương, tình trạng vẫn không được giải quyết.
Theo khảo sát của VnExpress, hơn 80% người tham gia cho biết từng bị ảnh hưởng bởi tiếng ồn từ trẻ em chơi ở hành lang chung cư. Trên mạng xã hội, các bài viết phản ánh vấn đề này thu hút nhiều bình luận trái chiều, thể hiện rõ sự căng thẳng giữa hai nhu cầu chính đáng: quyền vui chơi của trẻ và mong muốn yên tĩnh của người lớn.
Nghiên cứu công bố năm 2020 trên Thư viện Y khoa Mỹ cho thấy, 28% hộ gia đình ở chung cư Hà Nội thường xuyên để trẻ em chơi ở các khu vực như hành lang, thang máy, sảnh chung. Tuy nhiên, việc sử dụng những không gian này làm nơi vui chơi gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự riêng tư, an toàn và sự hài lòng của cư dân.
Thạc sĩ, kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa, giảng viên ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG TP HCM), nhận định các khu vực như hành lang và sảnh chỉ nên phục vụ mục đích giao thông hoặc sinh hoạt ngắn hạn, không phải là không gian vui chơi. Theo ông, nguyên nhân sâu xa của vấn đề là do nhiều chủ đầu tư không bố trí sân chơi theo đúng quy định của Luật Nhà ở 2014. Nhiều nơi có sân chơi nhưng diện tích nhỏ, thiếu an toàn hoặc chỉ mang tính hình thức.
Dưới góc độ tâm lý, bà Hồng Hương (Hội Bảo vệ quyền trẻ em) cho rằng hành lang là nơi thuận tiện để trẻ em vui chơi khi phụ huynh bận rộn. Tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh rằng quyền vui chơi cần được định hướng đúng cách để không gây ảnh hưởng tới cộng đồng xung quanh.
Chị Hồ Thị Hạnh, cư dân sống cạnh bà Trình, cho biết dù biết tiếng ồn của ba con nhỏ có thể ảnh hưởng tới người khác, nhưng vì điều kiện cá nhân, chị không thể thường xuyên đưa các con xuống khu vui chơi của tòa nhà. Dù cố gắng nhắc nhở, trẻ vẫn chạy ra ngoài chơi khi thấy bạn bè cùng tầng đang nô đùa.
Theo quy định hiện hành, việc gây tiếng ồn vượt mức cho phép có thể bị xử phạt từ một đến 160 triệu đồng. Tuy nhiên, việc thực thi gặp nhiều khó khăn, do việc đo lường và đánh giá tiếng ồn phải do đơn vị có thẩm quyền thực hiện, đồng thời phải xét đến độ ồn nền vốn đã cao ở các khu đô thị.
Đại diện an ninh chung cư nơi bà Trình sinh sống xác nhận thường xuyên nhận được phản ánh của cư dân về tình trạng này, song cũng thừa nhận khó có thể đưa ra quy định cụ thể với trẻ em. Việc nhắc nhở chủ yếu dựa vào ý thức của phụ huynh.
Theo ông Võ Trọng Nghĩa, để giải quyết tận gốc, cần thiết kế các khu sinh hoạt cộng đồng riêng biệt, cách âm tốt hoặc bố trí sân chơi ngoài trời phù hợp. Bên cạnh đó, có thể phân tách rõ ràng các khu vực chờ, vui chơi và giao thông trong sảnh bằng vật liệu tiêu âm hoặc các vách ngăn.
Ông Nghĩa cũng giới thiệu ba mô hình quốc tế được áp dụng nhằm hạn chế tình trạng trẻ gây ồn ở hành lang chung cư gồm: phòng chơi cách âm (playroom), sân chơi nhỏ ở tầng trệt hoặc tầng mái (pocket playgrounds), và không gian đa năng phân vùng. Những mô hình này đều hướng đến mục tiêu vừa đảm bảo quyền vui chơi cho trẻ, vừa giữ gìn sự yên tĩnh và trật tự cho cư dân.
Ông khẳng định vai trò quan trọng của chủ đầu tư trong việc tuân thủ quy chuẩn xây dựng từ khâu thiết kế. Việc thiếu sân chơi phù hợp khiến trẻ buộc phải sử dụng hành lang, gây ra mâu thuẫn trong đời sống cư dân.
Trong khi chờ đợi giải pháp lâu dài, nhiều cư dân như bà Trình chỉ còn biết “sống chung với tiếng ồn”, mong chờ một ngày trẻ em lớn lên và tình trạng này tự chấm dứt.
